1. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты енгізудің мақсаттары мен міндеттері
1.1. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 18 қарашадағы № 410-V ҚРЗ Заңының және жоғары оқу орындарының сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды әзірлеуі және қабылдауы бойынша ҚР БҒМ әдістемелік ұсынымдарының ережелеріне сәйкес әзірленді.
- Осы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат «Атырау Мұнай және газ университеті» КеАҚ-ның (бұдан әрі - АтМГУ) АтМГУ қызметіндегі сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың алдын алуға және жолын кесуге бағытталған нормативтік құжаты болып табылады.
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат – сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға, қоғамның АтМГУ қызметіне сенімін арттыруға бағытталған құқықтық, әкімшілік және ұйымдастырушылық шаралар.
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты АтМГУ-ға енгізудің негізгі мақсаттары болып табылады:
- ЖОО-ның Сыбайлас жемқорлық қызметіне тарту тәуекелін азайту;
- атқаратын лауазымына қарамастан, АтМГУ қызметкерлерінде сыбайлас жемқорлықтың кез келген нысандары мен көріністеріндегі қабылдамау туралы АтМГУ саясатының біркелкі түсінігін қалыптастыру;
- АтМГУ-де қолданылатын Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасының негізгі талаптарын қорыту және түсіндіру.
- Қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін АтМГУ-ға Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты енгізудің мынадай міндеттері белгіленеді:
- АтМГУ сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметінің негізгі қағидаттарын бекіту;
- саясатты қолдану саласын және оның ықпалына түсетін адамдар тобын айқындау;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты іске асыруға жауапты АтМГУ лауазымды тұлғаларын анықтау;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралардың іске асырылатын тізбесін, стандарттар мен рәсімдерді және оларды орындау тәртібін белгілеу;
- АтМГУ қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат талаптарын сақтамағаны үшін жауапкершілігін бекіту.
2. АтМГУ сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметінің негізгі принциптері
2.1 АтМГУ-да сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл шараларының жүйесі мынадай қағидаттарға негізделеді:
1) АтМГУ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатының қолданыстағы заңнамаға және жалпы қабылданған нормаларға сәйкестік принципі: іске асырылатын сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралардың Қазақстан Республикасының Конституциясына, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңына және жоғары оқу орындарына қолданылатын өзге де нормативтік құқықтық актілерге сәйкестігі.
2) АтМГУ басшылығының жеке тұлғалық ұстанымы: АтМГУ басшылығы өзінің мінез-құлқымен үлгі бола отырып, барлық деңгейдегі сыбайлас жемқорлықтың кез келген нысандары мен көріністеріне келіспейтін қатынастың этикалық стандартын қалыптастыруы тиіс.
3) Профессор-оқытушылар құрамы мен қызметкерлерді тарту принципі: сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттар мен рәсімдерді қалыптастыруға және іске асыруға лауазымға қарамастан профессор-оқытушылар құрамы мен қызметкерлердің белсенді қатысуы.
4) Нөлдік толеранттылық принципі: сыбайлас жемқорлықты кез келген нысанда және көріністерде қабылдамау.
5) Тәуекелдерді кезеңдік бағалау принципі: АтМГУ-да тұтастай АтМГУ қызметіне және оның жекелеген бөлімшелеріне тән сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау және бағалау мерзімді негізде жүзеге асырылады.
6) Ашықтық принципі: АтМГУ-да жүргізіліп жатқан сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат туралы жұртшылықты хабардар ету.
7) Жауапкершілік және жазаның бұлтартпастығы принципі: атқаратын лауазымына, жұмыс өтіліне және еңбек міндеттерін орындауға байланысты сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасаған жағдайда өзге де жағдайларға қарамастан, АтМГУ қызметкерлері үшін жазаның бұлтартпастығы; басшылықтың сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты іске асыру жауапкершілігі.
3. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты іске асыруға жауапты
3.1 АтМГУ-да сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға бағытталған барлық іс-шараларды ұйымдастыруға жауапты тұлға АтМГУ ректорының бұйрығымен тағайындалады.
3.2 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты іске асыруға жауапты адамның негізгі міндеттері:
- АтМГУ-да сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша шешімдер қабылдау үшін ұсынымдар дайындау;
- АтМГУ-да сыбайлас жемқорлықтың туындау тәуекелін тудыратын себептер мен жағдайларды жоюға бағытталған ұсыныстар дайындау;
- сыбайлас жемқорлықтың алдын алу жөніндегі шараларды іске асыруға бағытталған нормативтік актілердің жобаларын әзірлеу және АтМГУ Ғылыми Кеңесінің бекітуіне ұсыну;
- АтМГУ қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарын анықтауға бағытталған іс-шараларды өткізу;
- сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне бағалау жүргізуді ұйымдастыру;
- сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша оқыту іс-шараларын ұйымдастыру;
- бақылау-қадағалау және құқық қорғау органдарының уәкілетті өкілдеріне сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша АтМГУ қызметіне инспекциялық тексерулер жүргізу кезінде жәрдем көрсету;
- сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша іс-шаралар ұйымдастыру;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы үгіт-насихат жүргізуді ұйымдастыру жұмыстарына қатысу;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы жұмыс нәтижелеріне бағалау жүргізу және тиісті есептік материалдарды дайындау.
4. АтМГУ қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға және оған қарсы іс-қимылға байланысты міндеттері
Барлық қызметкерлер лауазымына және жұмыс өтіліне қарамастан, өз лауазымдық міндеттерін орындауға байланысты:
- осы Саясаттың ережелерін басшылыққа алу және оның принциптері мен талаптарын мүлтіксіз сақтау;
- айналасындағылар сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқық бұзушылық жасауға немесе оған қатысуға әзірлік ретінде түсіндіруі мүмкін мінез-құлықтан тартыну.
5. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар
5.1. Осы Саясатқа қосымша ретінде АтМГУ-де жыл сайын сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар жоспары бекітіліп, оларды өткізу мерзімдері және жауапты орындаушы көрсетіледі.
5.2. Қызметкерлердің арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық стандарттарын енгізу мақсатында АтМГУ-да іскерлік қатынастар этикасын қозғайтын және қызметкерлердің этикалық, адал мінез-құлқын қалыптастыруға бағытталған қызметкерлер мінез-құлқының жалпы қағидалары мен принциптері белгіленеді.
Мінез-құлықтың мұндай жалпы ережелері мен принциптері АтМГУ ректоры бекіткен АтМГУ педагог қызметкерлерінің этика және қызметтік мінез-құлық кодексінде бекітілген.
5.3. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат элементтерінің бірі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін бағалау болып табылады. Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін бағалаудың мақсаты АтМГУ қызметкерлерінің жеке пайда алу мақсатында сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасау ықтималдығы неғұрлым жоғары болатын АтМГУ қызметіндегі нақты операцияларды айқындау болып табылады.
5.4. АтМГУ-да қызметкерлерді сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша мынадай тақырыптар бойынша оқыту жүргізілуі тиіс:
- сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін заңдық жауапкершілік;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша заңнаманың талаптарымен және АтМГУ ішкі құжаттарымен және оларды АтМГУ қызметінде қолдану тәртібімен танысу;
- сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша құқық қорғау органдарымен өзара іс-қимыл жасау.
5.5. АтМГУ жүзеге асыратын ішкі бақылау сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың алдын алуға және анықтауға ықпал етеді. Бұл ретте ішкі бақылау және аудит жүйесінің АтМГУ қызметінің нормативтік құқықтық актілердің және АтМГУ жергілікті нормативтік актілерінің талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ету сияқты міндеттерін іске асыру барынша мүдделілік тудырады.
5.6. Әріптестермен өзара іс-қимыл жасау кезінде АтМГУ ЖОО-да қабылданған қызметті жүргізудің сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттары туралы, оның ішінде шарттарға сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттарды сақтау туралы белгілі бір ережелерді енгізу мүмкіндігі туралы хабарлайды. АтМГУ іскерлік қатынастарды адал түрде жүргізетін, өз беделіне қамқорлық жасайтын, бизнесті жүргізу кезінде жоғары этикалық стандарттарға қолдау көрсететін, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша өз шараларын іске асыратын, ұжымдық сыбайлас жемқорлыққа қарсы бастамаларға қатысатын серіктестермен іскерлік қатынастарды орнатуға және сақтауға ұмтылады.
5.7. АтМГУ сыбайлас жемқорлыққа қарсы шараларды іске асыру дәрежесі мен жетістіктері туралы, оның ішінде Интернет желісіндегі ресми сайтта тиісті мәліметтерді орналастыру арқылы жұртшылықты хабардар етуді жүзеге асырады.
6. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат талаптарын сақтамағаны үшін жауапкершілік
6.1. АтМГУ және оның барлық қызметкерлері Қазақстан Республикасының қолданыстағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасының нормаларын сақтауы тиіс.
6.2. АтМГУ барлық қызметкерлері осы саясаттың принциптері мен талаптарын сақтау үшін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына жауапкершілікпен қарауы тиіс.
6.3. Осы саясаттың талаптарын бұзғаны үшін кінәлі адамдар тәртіптік, әкімшілік, азаматтық-құқықтық және қылмыстық жауапкершілікке тартылуы мүмкін.